Kỷ lục ca mắc và tử vong COVID-19 ở Ấn Độ
Theo The Guardian, số ca tử vong và mắc mới COVID-19 hàng ngày ở Ấn Độ phá kỷ lục mới hôm 24.4, nhưng các bác sĩ cảnh báo rằng, những số liệu thống kê chính thức ảm đạm này vẫn đang đánh giá thấp nghiêm trọng quy mô thảm kịch của đất nước.
Số liệu chính thức hôm 24.4 ghi nhận thêm 2.600 ca tử vong và 340.000 ca nhiễm mới, nâng tổng số ca mắc bệnh lên 16,5 triệu người, chỉ đứng sau Mỹ. Đã có 190.000 ca tử vong do COVID-19 ở Ấn Độ kể từ khi đại dịch bắt đầu.
Khi một tòa án ở Delhi cho biết Ấn Độ đang phải đối mặt với không chỉ một đợt sóng thứ hai mà là một đợt “sóng thần” dịch bệnh, và các bệnh viện đã phải chuyển bệnh nhân đi vì họ hết giường và oxy, người dân ở nhiều vùng của Ấn Độ vẫn đang tránh xét nghiệm hoặc phải vật lộn để được xét nghiệm.
Tiến sĩ Manas Gumta – Tổng thư ký Hiệp hội các bác sĩ dịch vụ y tế ở Tây Bengal – nói với tờ Observer: “Các số liệu về ca mắc COVID-19 mà chính phủ công bố thực sự là một đánh giá thấp. Tôi tin rằng số người chết vì COVID-19 thực tế cao gấp 2-3 lần những gì chính phủ đang báo cáo. Và số ca lây nhiễm có thể lên tới gấp 5 lần so với những gì được các nhà chức trách Ấn Độ thông báo”.
Ấn Độ lao xuống vực thẳm COVID-19 quá nhanh đến mức gần giống như một cú đánh sấm sét. Từ báo cáo khoảng 40.000 ca nhiễm mới/ngày trong một tháng trở lại đây, quốc gia Nam Á này đã vượt qua 340.000 ca mới hôm 24.4, đồng thời phá vỡ các kỷ lục trước đây hầu như mỗi ngày để trở thành ổ dịch phát triển nhanh nhất trên thế giới, với hơn 16 triệu ca mắc.
Theo tờ Business Insider, những lò hỏa táng đang tan dần sau thời gian hoạt động không ngừng nghỉ. Tuy nhiên, các thi thể vẫn chồng chất khi số người chết tăng lên mức kỷ lục. Các nền tảng truyền thông xã hội tràn ngập những lời cầu cứu về mọi thứ, từ giường bệnh, thuốc men, chụp CT và xét nghiệm COVID-19 trước cửa nhà, thậm chí cả thức ăn cho người già trong diện kiểm dịch. Những bệnh nhân xoay sở để có được giường bệnh phải hy vọng rằng cơ sở của họ không hết oxy – một bệnh viện có trụ sở tại New Delhi đã buộc phải tìm kiếm sự can thiệp khẩn cấp của tòa án vào đêm 21.4 sau khi hàng trăm bệnh nhân gặp nguy hiểm do cạn kiệt oxy.
Vì sao Ấn Độ rơi xuống vực thẳm COVID-19?
Sự chủ quan đến từ những người lãnh đạo và dân dân ẤN ĐỘ
Sau nhiều tháng phong tỏa nghiêm ngặt, vào lúc mùa xuân đến, người dân Ấn Độ tại nhiều nơi đã quên hẳn các quy tắc giãn cách phòng dịch, và thói quen mang khẩu trang. Các loạt cuộc tập hợp đông người được cho phép trở lại. Đây được coi là nguyên nhân số một khiến dịch bệnh bùng phát
Lễ hội truyền thống Kumbh Mela tại miền bắc Ấn Độ, khởi đầu từ tháng Giêng cho đến nay. Lễ hội Kumbh Mela được coi là một trong những lễ hội tôn giáo lớn nhất thế giới. Tính cho đến giữa tháng 4, đã có khoảng 25 triệu người tham dự. Tắm trên dòng sông thiêng là một nghi thức chủ yếu, mà ít khách hành hương bỏ lỡ. Đối với những người theo Ấn giáo, tắm trên dòng sông thiêng cho phép tẩy trừ mọi tội lỗi, để được giải thoát. Nhiều người tin rằng nước sông Hằng có thể cứu họ thoát khỏi dịch bệnh. Đầu tháng 4/2021, ông Tirath Singh Rawat, thủ hiến bang Uttarakhand (thuộc đảng cánh hữu dân tộc chủ nghĩa BJP), nơi có thành phố thiêng Haridwar, địa điểm diễn ra lễ hội Kumbh Mela năm nay, tuyên bố sẽ không có một khách hành hương nào bị gây phiền hà bởi các quy định siết chặt phòng dịch. Chính quyền bang cũng ra lệnh hủy bỏ quy định cấm các cuộc tập hợp 200 người trở lên.
Các cuộc tập hợp tôn giáo, hội hè mùa xuân, nhưng cũng còn có cả các cuộc vận động tranh cử rầm rộ ở 5 bang, được coi là có ý nghĩa quan trọng với đảng cầm quyền của thủ tướng Modi.
Ấn Độ “ngủ quên trên chiến thắng” Covid-19
Trong khi chính phủ của Thủ tướng Narendra Modi đang đẩy mạnh sản xuất vaccine và cung cấp oxy, chính quyền các bang đã phải dùng đến các biện pháp đóng cửa cục bộ. Sự bùng nổ đột ngột về số ca bệnh đã khiến tâm trạng của cả nước lạnh đi, trái ngược hẳn với cảm giác thoải mái vào đầu năm nay khi mọi người lên kế hoạch cho các kỳ nghỉ gia đình hoặc đi mua sắm. Sau khi vượt qua cuộc đóng cửa lớn nhất thế giới trong nhiều tuần, người Ấn Độ nghĩ rằng họ đã được tự do, nhưng họ đã nhầm.
Các chuyên gia cho rằng, sự gia tăng nhanh chóng này cho thấy làn sóng COVID-19 thứ hai đang lan nhanh hơn nhiều trên khắp đất nước. BBC dẫn lời tiến sĩ A Fathahudeen thuộc lực lượng đặc trách COVID-19 bang Kerala cho biết, sự gia tăng không hoàn toàn bất ngờ vì Ấn Độ đã mất cảnh giác khi số ca nhiễm hàng ngày vào tháng Giêng giảm xuống còn dưới 20.000 từ mức đỉnh hơn 90.000 vào tháng Chín.
Các cuộc tụ họp tôn giáo lớn, việc mở cửa trở lại hầu hết các địa điểm công cộng và các cuộc biểu tình bầu cử đông đúc đang được cho là nguyên nhân dẫn đến sự gia tăng này. Tiến sĩ Fathahudeen nói, đã có những dấu hiệu cảnh báo vào tháng Hai nhưng “chúng tôi đã không thực hiện cùng nhau”.
“Tôi đã nói vào tháng Hai rằng COVID-19 không đi đâu cả và một trận sóng thần sẽ ập đến nếu chúng tôi không thực hiện các hành động khẩn cấp. Đáng buồn thay, một trận sóng thần đã thực sự ập đến với chúng tôi” – ông nói thêm.
Nhiều người, bao gồm cả các quan chức trong chính quyền trung ương, chỉ trích mọi người vì mất cảnh giác trong làn sóng thứ hai nguy hiểm hơn này ở Ấn Độ, nhưng các nhà dịch tễ học và các chuyên gia giải trình tự bộ gene cũng chỉ ra vai trò có thể có của biến thể kép B.1.617. Biến thể quỷ quyệt này, với hai đột biến quan trọng, được nghi ngờ là sẽ lây lan dễ dàng hơn và thoát khỏi khả năng miễn dịch trước đó đã đạt được do tiêm chủng hoặc đã bị mắc COVID-19 trước đó.
Bộ Y tế Ấn Độ chưa xác nhận liệu biến thể mới này có khả năng lây truyền cao hơn hay gây chết người hay không, nhưng giới nghiên cứu y tế đã test vào ngày 21.4 rằng, một trong những loại vaccine đã được phê duyệt – Covaxin – có hiệu quả trong việc vô hiệu hóa biến thể kép. Ấn Độ cũng đã cho phép tất cả công dân trên 18 tuổi được tiêm chủng từ ngày 1.5.
Cuộc khủng hoảng COVID-19 tại Ấn Độ ảnh hưởng đến thế giới như thế nào?
Theo báo Anh Guardian, thảm họa đang xảy ra ở Ấn Độ dường như là kịch bản tồi tệ nhất mà nhiều người lo ngại về đại dịch COVID-19: không có đủ giường bệnh chữa trị, không thể xét nghiệm, thiếu hụt trầm trọng thuốc men và oxy, đất nước 1,4 tỷ dân đang hứng chịu cơn bão COVID-19 mà chưa thấy hồi kết.
Với nguồn cung vaccine toàn cầu khó có thể dư dả cho đến cuối năm nay, điều cần thiết bây giờ là các nhà lãnh đạo quốc tế cần phải nhận ra bất chấp mục tiêu sau cùng của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và sáng kiến COVAX là phân phối công bằng các mũi tiêm, đại dịch COVID-19 sẽ có lúc đòi hỏi một khoảng thời gian tập trung hơn “chữa cháy” cho những nơi đang thực sự cần hơn.
Các quốc gia cần phải nhìn xa hơn rằng đại dịch vẫn có thể trở nên tồi tệ hơn nhiều nếu không có sự can thiệp. Các chuyên gia đã nhiều lần cảnh báo nếu để tình trạng virus SARS-CoV-2 lây lan không được kiểm soát sẽ làm tăng nguy cơ xuất hiện biến thể mới nguy hiểm và kéo dài đại dịch.
Thực tế chính quyền của Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi đã có những quan điểm sai lầm về COVID-19 tương tự như các nhà lãnh đạo khác, như cựu Tổng thống Donald Trump nghĩ rằng virus sẽ biến mất một cách đơn giản hay hành động muộn màng của Thủ tướng Anh Boris Johnson. Chính phủ Ấn Độ tuyên bố đại dịch đã “chấm dứt” vào tháng 3 và cho người dân tự do tham gia các sự kiện lễ hội “siêu lây nhiễm” mà không có bất kỳ một biện pháp phòng dịch nào.
Hậu quả là Ấn Độ “vỡ trận” trước làn sóng COVID-19 thứ hai đang diễn ra. Các bệnh viện từ chối tiếp nhận bệnh nhân vì không còn giường trống, nguồn cung oxy và thuốc men cạn kiệt, máy thở không có sẵn, trong khi nhiều bệnh nhân dồn hết tiền của để tìm cách chữa trị. Trong tình trạng khẩn cấp quốc gia này, oxy lưu lượng cao là thứ khan hiếm nhất, bởi đây là phương pháp điều trị duy nhất giúp cứu sống bệnh nhân.
Ấn Độ đã chứng kiến ngày thứ tư liên tiếp số ca nhiễm mới theo ngày vượt con số cao chưa từng thấy. Hiện tổng số ca nhiễm tại Ấn Độ đã vượt 16,96 triệu người, trong đó 192.311 người không qua khỏi.
Tuy nhiên, điểm khác biệt giữa Ấn Độ và các nước trên không chỉ là hệ thống y tế mỏng manh và công tác kiểm soát yếu kém mà còn là khả năng ảnh hưởng tiêu cực rất lớn đối với toàn cầu, có lẽ trên quy mô chưa từng thấy trong đại dịch.
Nhà sản xuất vaccine lớn nhất thế giới – Viện Huyết thanh Ấn Độ được cho là cơ sở cung cấp vaccine ngừa COVID-19 cho chương trình COVAX phân phối tới quốc gia nghèo hơn giờ đây phải chuyển hướng để giải quyết nhu cầu trước mắt của Ấn Độ. Theo số liệu thống kê, trong tháng này, Ấn Độ chỉ xuất khẩu 1,2 triệu liều vaccine ra nước ngoài thay vì 64 triệu liều như cách đây 3 tháng.
Để đưa Ấn Độ thoát khỏi “cảnh địa ngục” do đại dịch COVID-19 mang lại, nhiều quốc gia đã khẩn trương đưa ra lời đề nghị giúp đỡ. Trung Quốc luôn đẩy mạnh chính sách ngoại giao vaccine tuyên bố “sẵn sàng hỗ trợ” Ấn Độ, mặc dù thông tiết chi tiết vẫn chưa được nêu cụ thể.
Chính phủ Anh khẳng định sẽ vận chuyển 495 máy tạo oxy, 120 máy thở không xâm lấn và 20 máy thở thủ công tới Delhi trong khi Đức có kế hoạch gửi máy tạo oxy và các thiết bị khác sang quốc gia châu Á. Mỹ cũng cam kết “triển khai nhanh chóng” hỗ trợ nhân viên y tế tại Ấn Độ.